Vragen naar aanleiding van brand Esso [Update]

Er is onderzoek gedaan naar de roetdeeltjes die zijn vrijgekomen na de brand bij Esso op maandag 21 augustus 2017. De resultaten van dit onderzoek zijn vrijdag 25 augustus beschikbaar gekomen op de website van de gemeente Nissewaard. Het rapport is tevens hier te downloaden. Op 6 oktober publiceerde de gemeente Nissewaard tevens een artikel over de oogst van de getroffen boeren op Voorne-Putten.

Hieronder lees je antwoorden op de meestgestelde vragen.

Er leven bij bewoners en ondernemers verschillende vragen over de brand en de gevolgen daarvan. Naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek zijn de meest voorkomende vragen van eerder gepubliceerde ‘vraag en antwoord-overzichten vernieuwd. Ook vindt u onderaan contactgegevens wie u kunt bereiken, mocht uw vraag er niet tussen staan.

In welk gebied zijn de roetdeeltjes terechtgekomen?

Tijdens de brand stond de wind richting Zuidland, Heenvliet, Geervliet, Abbenbroek en Oudenhoorn. Dit is ook het gebied waar de meeste roetdeeltjes zijn aangetroffen. De deeltjes zijn ook op het oppervlaktewater terecht gekomen. Binnen de gehele gemeente Nissewaard heeft de Omgevingsdienst Midden-Holland, namens de provincie Zuid-Holland, een zwemverbod ingesteld bij de twee officiële zwemwaterlocaties Bernisse Abbenbroek Oostzijde en Bernisse Zuidland Oostzijde. Er zijn blauwe informatieborden geplaatst waarop vermeld staat dat er een zwemverbod geldt. Op sommige plaatsen staan afzettingen.

Welke stoffen zijn er aanwezig in het roet en wat betekent dit voor mijn gezondheid?

Met de naam ‘roet’ wordt meestal een combinatie van koolstof en allerlei stoffen die daar aan vast blijven zitten, waaronder PAK’s, bedoeld. Roet komt vooral vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen en in dit geval ook nafta dat is verbrand bij ESSO. PAK is de afkorting van Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen. PAK’s komen ook vrij bij brand, maar ontstaan bijvoorbeeld ook bij het verbranden van vet uit vlees op de barbecue.

Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar de concentraties PAK’s in de monsters die genomen zijn na de brand. Uit de beschikbare informatie omtrent de brand is het niet waarschijnlijk dat er andere relevant schadelijke stoffen aanwezig waren in de rook en roet. De gevonden waarden van PAK’s zijn te vergelijken met analyses uit het verleden bij andere grote branden. Door uitspoeling als gevolg van regen of schoonmaken met water zal de hoeveelheid roet en de PAK’s snel afnemen. Als er geen roet meer zichtbaar is, kan er van uit worden gegaan dat dit geen gevolgen meer heeft voor de gezondheid van mens en dier. De kans dat mensen daadwerkelijk ziek worden door contact met het roet is verwaarloosbaar klein.

Ik kom roetdeeltjes tegen op mijn balkon/in mijn tuin/op mijn auto; wat moet ik doen?

Vermijd huidcontact met de roetdeeltjes. U kunt de deeltjes wegspoelen met water en zeep.

Er liggen roetdeeltjes in mijn tuin; wat moet ik doen?

Zichtbare roetdeeltjes op auto’s, tuinmeubilair etc. wassen met warm water en zeep. Gras kan worden gemaaid en met het normale afval worden afgevoerd.

Mijn kinderen speelden in de tuin/zandbak, moet ik mij zorgen maken?

In het onderzoek van het RIVM zijn verhoogde concentraties PAK’s gevonden. Deze zijn niet uitzonderlijk hoog wanneer vergeleken wordt met andere grote branden. Uit een berekening blijkt dat de kans dat kinderen die door hand-mond-contact tijdelijk zijn blootgesteld aan roet, daadwerkelijk ziek worden zeer klein zijn.
Het blijft raadzaam om onnodige blootstelling aan roet zoveel mogelijk te voorkomen, tref daarom de volgende voorzorgsmaatregelen:

• Roetneerslag op speeltoestellen wassen met warm water en zeep;
• Grasveldjes met roet, waar gespeeld wordt, maaien. Het gemaaide gras kan worden verzameld en afgevoerd als normaal afval;
• Ook kunt u bij zichtbare roetvervuiling de toplaag van het zand in de zandbak verwijderen en vervangen voor schoon zand.

Ik ben in contact gekomen met roet. Moet ik onderzocht worden?

Het is niet noodzakelijk om onderzocht te worden als u met roet in contact bent gekomen. Kans op blijvende gezondheidsschade is onwaarschijnlijk. Neem bij gezondheidsklachten contact op met uw huisarts.

Hebben huisdieren aandacht nodig?

De aangetroffen gehaltes PAK’s zijn niet uitzonderlijk voor grote branden. De verwachting is dat huisdieren hier geen last van ondervinden. Daarom hoeven huisdieren niet binnen gehouden te worden. U kunt de dieren wassen na contact met roet. Mocht u gezondheidsklachten merken bij uw huisdier, neem dan contact op met uw dierenarts.

Mijn paarden staan buiten. Wat als ze het roet gegeten hebben?

De aangetroffen gehaltes PAK zijn niet uitzonderlijk voor grote branden. De verwachting is dat paarden en ander vee hier geen last van ondervinden.

Voor gewassen in de moestuin (voor eigen gebruik)

Ik heb gewassen zoals groente en fruit in mijn moestuin, kan ik die eten?

Eet geen gewassen met zichtbare roetdeeltjes er op. Groenten en fruit met zichtbare roetdeeltjes kunnen gewassen, geschild en/of gepeld worden, waarna ze, net als beregende producten gegeten kunnen worden.
Uit voorzorg is het verstandig om groenten en fruit die niet zichtbaar verontreinigd zijn ook te schillen, pellen of wassen. Gewassen die geteeld worden in kassen waarvan de ramen dicht stonden kunnen gewoon worden gegeten. Groenten die onder de grond groeien (zoals wortels) kunnen ook gegeten worden omdat er geen contact is geweest met de roetdeeltjes.

Ik heb groenten/fruit gegeten uit mijn moestuin, kan ik daar ziek van worden?

Uit berekeningen door het RIVM blijkt dat door het eten van groenten uit de eigen moestuin de kans om ziek te worden zeer klein is. Het blijft echter raadzaam om onnodige blootstelling aan roet zoveel mogelijk te voorkomen. Dus blijft het advies om de groenten en fruit goed te wassen.

Voor landbouw/veeteelt (Boerenbedrijf)

Zijn er verschillen tussen gewassen in opname van de stoffen uit de roetdeeltjes?

Nee, de PAK’s in de roetdeeltjes zijn sterk aan het roet gebonden en worden daardoor slecht opgenomen in planten. Indien er zichtbaar roet aanwezig is op de gewassen, zoals groenten en fruit, kunnen gewassen dan nog (met maatregelen) gegeten worden?? Door een regenbui spoelt het roet met de daaraan gebonden PAK’s van de plant af. Er is dan geen probleem meer. Als groenten en fruit goed gewassen worden en er geen zichtbaar roet meer aanwezig is, kan het worden gegeten.

Heeft het vee dat de afgelopen dagen buiten heeft gestaan extra aandacht nodig?

De aangetroffen gehaltes PAK’s zijn niet uitzonderlijk voor grote branden en de verwachting is dat paarden en ander vee hier geen last van ondervinden. Mocht u gezondheidsklachten merken, neem dan contact op met uw dierenarts.

Kan het vee naar buiten?

Na analyse van de monsters gras en maisblad blijkt dat deze beide PAK’s bevatten ten gevolge van de roetneerslag van de brand. Dat was ook de verwachting omdat de roetneerslag zichtbaar op de bladeren waarneembaar was. De gehaltes PAK’s zijn echter niet uitzonderlijk voor grote branden. De verwachting is dat koeien en ander vee hier zelf geen last van ondervinden. Het advies is om het melkvee tot na een flinke regenbui op stal te houden, zodat de roetdeeltjes van het gras afspoelen. Indien er zichtbaar geen roetdeeltjes op het gras waarneembaar zijn, dan kan het melkvee naar buiten. De reden hiervoor is omdat de regelgeving omtrent voedselproductie streeft naar een zo laag mogelijk gehalte aan vermijdbare schadelijke stoffen, zoals PAK’s.

Als er een flinke regenbui valt en er is visueel geen roet meer waarneembaar op gewassen is er dan nog een probleem?

Door de regenbui spoelt het roet met de daaraan gebonden PAK’s van de plant af. Er is dan geen probleem meer.

In hoeverre moet melk apart worden gehouden?

Omdat PAK’s na inname door de koe worden omgezet komen deze slechts voor een zeer gering deel in de melk terecht. Bij de aangetroffen gehaltes PAK’s is de hoeveelheid in melk verwaarloosbaar en hoeft de melk niet apart te worden gehouden. De reden dat voor melkvee wordt geadviseerd om tot na een flinke regenbui op stal te blijven is, zoals gezegd, omdat de regelgeving omtrent voedselproductie streeft naar een zo laag mogelijk gehalte aan vermijdbare schadelijke stoffen, zoals PAK’s.

Kan ik het gemaaide gras en de gewassen nog oogsten voor de winter?

Het advies is om voorlopig niet te oogsten maar dat pas te doen na een flinke regenbui waarbij de roetneerslag van de brand en daarmee de PAK’s wegspoelen. Dat geldt ook voor reeds gemaaid gras. Indien er zichtbaar geen roetdeeltjes op het gras waarneembaar zijn, dan kan het gras geoogst worden. De reden dat het advies wordt gegeven om te wachten met oogsten tot na een fikse regenbui is omdat de regelgeving omtrent voedselproductie streeft naar een zo laag mogelijk gehalten aan vermijdbare schadelijke stoffen, zoals PAK’s.

Kan ik op deze grond weer nieuwe gewassen aanplanten?

Ja, tegen de tijd dat dit gewas groot is zal de huidige depositie al lang door weer en wind verwijderd zijn.

Ik heb nog vragen; waar kan ik terecht?

Heeft u verdere vragen over roetdeeltjes met betrekking tot uw gezondheid?
Neem dan contact op met de GGD Rotterdam-Rijnmond via 010 – 4339894.
Heeft u vragen over de verdere afhandeling van het incident door Esso?
Esso heeft een apart nummer ingericht voor vragen: 010 – 4874009.