Koolmonoxide, oftewel CO. Wat moet je weten?

Onze brandweermannen aan het woord over CO en het ervaringsverhaal van Merel. Bij haar thuis ging het mis.

Wat is koolmonoxide? Oftewel CO.

Koolmonoxide is dus een gevaarlijk gas zoals je hierboven al hebt kunnen horen. Zo gevaarlijk dat het ook wel een ‘sluipmoordenaar’ wordt genoemd. Koolmonoxide wordt ook koolstofmonoxide genoemd. Het is een gas dat ontstaat bij onvolledige verbranding van koolstofhoudende stoffen zoals aardgas, hout en olie. Tijdens het verbrandingsproces zorgt de zuurstof voor een optimale verbranding en koolstofmonoxide kan dan ook pas ontstaan als er onvoldoende aanvoer van zuurstof is. Daarom is het zo belangrijk om altijd je huis te ventileren. Zodat er altijd verse zuurstof wordt aangeleverd. De open haard aan met alle ventilatiemogelijkheden dicht is dus heel gevaarlijk. Bij een volledige verbranding van koolstofhoudende stoffen reageert de koolstof (C) met zuurstof (O2) en wordt koolstofdioxide (CO2) gevormd. Door een tekort aan zuurstof wordt er minder CO2 geproduceerd en krijgt koolmonoxide (CO) de kans om zich te vormen. Dan wordt het dus gevaarlijk.

Wanneer kan CO ontstaan?

• Een verkeerd geïnstalleerd, kapot of slecht werkend verbrandingstoestel: kachel, geiser, cv of combiketel. Het is nog veel gevaarlijker als het in een kleine ruimte staat en de ventilatie slecht is. Denk bijvoorbeeld aan een boot.
• Verkeerde installatie van kachels en open haarden en een slechte afvoer als gevolg van slecht onderhoud. Soms wil het nog wel eens voorkomen dat bij de controle van een installatie een fout wordt gemaakt door een monteur. Ben dus ook alert als je je installaties hebt laten checken.

• Verkeerde stookgewoonten, bijvoorbeeld door kachels en open haarden te gebruiken als allesbranders. Dan hopen zich er een hoop vieze deeltjes op in het afvoerkanaal. Dit kan leiden tot brand.

• In situaties waarbij olie, hout of gas wordt verbrand in een afgesloten ruimte. Bijvoorbeeld: in huis barbecueën, het gebruik van heaters in een schuurtje of een afgesloten partytent.

Herkennen van CO-vergiftiging

De eerste lichamelijke symptomen van een koolmonoxidevergiftiging lijken op een griepje: lichte hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en vermoeidheid. Ook voel je je verward, slaperig en je krijgt een versnelde hartslag.
Bij een hoge concentratie koolmonoxide treden er ernstige symptomen op zoals: bewusteloosheid, coma, blijvende hersenschade met mogelijk overlijden als gevolg.

Hoe kan ik koolmonoxidevergiftiging voorkomen?

 Kijk kritisch naar jouw (open) verbrandingstoestel zoals de kachel, geiser, cv- of combiketel

• Een geel-oranje vlam in een gastoestel wijst op een gebrek aan zuurstof. Bij een goede verbranding is deze vlam blauw. Neem contact op met een vakman bij een geel-oranje vlam.
• Bevat het apparaat sporen van corrosie, roest of roet? Deze sporen wijzen op een slechte staat van het toestel, vaak met slechte verbranding. Neem contact op met een vakman.
• Is de aansluiting op het rookgasafvoerkanaal intact en is het traject van dit kanaal zo verticaal mogelijk? Bochten en horizontale stukken in het afvoerkanaal verstoren de trek in het afvoerkanaal.
• Laat jouw verbrandingstoestel jaarlijks controleren door een vakman. Vaak kun je aan een sticker op het toestel zien wanneer deze voor het laatst is gecontroleerd. Laat het werk uitvoeren door een vakbekwame monteur. Hierover kun je navraag doen bij UNETO-VNI: www.uneto-vni.nl/consumenten.
• Vensters of muren die bedekt zijn met damp (condensatie), kunnen wijzen op een onvoldoende afvoer van de verbrandingsgassen. Neem contact op met een vakman.
• Heb je een kolen-of houtkachel? Verwijder regelmatig de as. Wanneer de as tot aan het rooster komt, wordt onderaan niet meer geventileerd. De verbranding zal onvolledig zijn, met een groter risico op de vorming van koolmonoxide.
• Maak de kachel aan het einde van de winter zorgvuldig schoon.
• De schoorsteen moet één keer per jaar gereinigd worden. Laat dan ook meteen de luchtdichtheid van de verbindingen nakijken.
• Ventileer je huis altijd goedBron: https://www.brandweer.nl/brandveiligheid/koolmonoxide

Plaats een CO-melder, deze kan je leven redden. Zie hieronder waar je deze moet ophangen.
Op de website van de Consumentenbond vind je een lijst met goedgekeurde CO-melders.